Al jarenlang is het traditie voor veel families in Zeeuws-Vlaanderen om op Nieuwjaarsdag samen zoute bonen met worst te eten. Lekkere ‘Nieuwjaarskost’! Voor de één is het ware traditie, voor de ander een ideaal middel tegen de kater van de Oudejaarsnacht. Op zoek naar een recept? Bekijk dan Marcin’s recept met verse worst en zoute bonen. Hieronder lees je hoe de zoute bonen met worst vroeger werd gemaakt.

Keulse pot

Hoewel de bereiding een stuk eenvoudiger is geworden met de komst van voorverpakte zoute snijbonen, is de originele manier met de Keulse pot een stuk leuker! Het inmaken van groenten gebeurde vroeger regelmatig. Vraag maar eens aan je oma. Vroeger werd de Keulse pot gebruikt om verse groenten langer te kunnen bewaren. Een koelkast was er toen nog niet. In die tijd werden groenten en fruit vooral ingemaakt, zodat er ook in de winter ‘verse’ groenten op tafel konden worden gezet. De Keulse pot is gemaakt van keramisch materiaal met een laag zoutglazuur die ervoor zorgt dat de pot waterdicht is. 

Inmaken van snijbonen

Voor de stamppot van zoute bonen heb je snijbonen nodig. De hoeveelheid is afhankelijk van de grootte van de pot. Na de oogst in augustus maak je de snijbonen schoon en snij je ze in smalle reepjes. Dat kan met een snijbonenmolen, of met de hand als je van wat grotere stukken houdt. Vervolgens ga je ze inmaken met zout in de Keulse pot. 

Als al je snijbonen zijn gesneden, pak je de schone pot en begin je met een bodem zout. Gebruik ongeveer een handvol zout. Op je bodem zout leg je dan een paar handen snijbonen. Hierover strooi je weer een handvol zout. Je drukt het geheel stevig aan. Vervolgens neem je weer een paar handen snijbonen en wederom strooi je hierover een handje zout. Je drukt het geheel weer goed aan en zo ga je door totdat je geen bonen meer hebt. 

Dan druk je nu alles flink aan, waardoor er pekelwater tevoorschijn komt en dek je het geheel goed af met een schone (thee)doek. Op de pot leg je een schone doek en daarop een houten deksel met een steen erop om het deksel op zijn plaats te houden. De pot zet je op een koele plaats. Af en toe moet je het door het zout gevormde vocht worden verwijderen en leg je er weer een schone doek op.

Oudejaarsdag

De voorbereiding voor de nieuwjaarskost begint een dag ervoor. Je neemt op Oudejaarsdag de hoeveelheid uit de pot die je nodig hebt en weekt de bonen. Als je het gerecht gaat klaarmaken, moet je het water afgieten en doe je de bonen in pan. Laat ze ongeveer 20 minuutjes koken in vers water. Hierna giet je het water af en proef je of de bonen niet te zout zijn, anders moet je ze opnieuw afkoken met vers water. Ondertussen kun je de aardappels alvast schillen en koken. Als de aardappels gaar zijn, giet je ze af en stamp je ze samen met de bonen tot stamppot. Zout is niet nodig, want dankzij de bonen is het gerecht al zout genoeg. Serveer er gekookte varkensworst bij en dit traditionele streekgerecht is klaar!

Foto: Foodfoto by Rudy Roan